بررسی تطبیقی علم النفس از منظر قرآن کریم، حکمت اسلامی، روانشناسی و عصب شناسی

Authors

اکرم جهانگیر

a jahangir مژگان کاربخش

m karbakhsh بتول موسوی

b mousavi فرانک فرزدی

f farzadi فرزانه مفتون

abstract

مقدمه: در این مقاله شواهد موجود در زمینه ی علم نفس از منظر قرآن، حکمت اسلامی، روانشناسی و عصب شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. روش ها: مفهوم نفس به استناد قرآن، متون فلسفی، روانشناسی و عصب شناسی تشریح شده و پیوند های موجود بین این دیدگاه ها تبیین شده است تا به یک تعبیر قابل ادراک از این مفهوم دست یابیم. سپس به استناد تطبیق انجام شده و تجربیات عینی پژوهشگران، جمع بندی کاربردی ارایه گردیده است. یافته ها: در قرآن و کتب فلسفی- عرفانی به کرّات از نفس و مفاهیم مرتبط یاد شده است. مفهوم آنیما (و آنیموس) در روانشناسی یونگ با قرین (و قرینه) در قرآن مطابقت دارد. بحث و نتیجه گیری: باور به موجودات ملکوتی و نفوس در آموزه های ادیان الهی به چشم می خورد ولی وقتی پای تحلیل های عینی به عمل می آید برخی دانشمندان وجود و تاثیرات آن ها را باور ندارند. نتیجه ی این امر، انکار ابعاد گسترده ای از وجود انسان ها است که شواهد آن در متون دینی، فلسفی، عرفانی، روانشناسی و عصب شناسی یافت می شود. به نظر می رسد انجام تصویر برداری از موجودات غیر ارگانیک، در تبدیل این واقعیات به علم الیقین کمک کننده باشد و روش های مستند سازی، بتواند تحوّلی عمیق در مدیریت روانپزشکی غربی ایجاد نماید و نگرش دینی را ابعادی نو و غیر قابل تشکیک بخشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی علم النفس از منظر قرآن کریم، حکمت اسلامی، روانشناسی و عصب شناسی

مقدمه: در این مقاله شواهد موجود در زمینه‌ی علم نفس از منظر قرآن، حکمت اسلامی، روانشناسی و عصب‌شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. روش‌ها: مفهوم نفس به استناد قرآن، متون فلسفی، روانشناسی و عصب‌شناسی تشریح شده و پیوند‌های موجود بین این دیدگاه‌ها تبیین شده است تا به یک تعبیر قابل ادراک از این مفهوم دست یابیم. سپس به استناد تطبیق انجام شده و تجربیات عینی پژوهشگران، جمع‌بندی کاربردی ارایه گردیده است. ی...

full text

هدف‌داری آفرینش از منظر قرآن کریم و حکمت متعالیه

در خصوص سازگاری یا ناسازگاری آموزه‌های حکمت متعالیه با آموزه‌های قرآنی و وحیانی همواره اختلاف نظر وجود داشته است. مقاله‌ی حاضر با هدف بررسی میزان هماهنگی آموزه‌های حکمت متعالیه با آموزه‌های قرآنی، یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی-کلامی یعنی مسأله‌یهدف‌داری آفرینش را با روش تحلیلی-تطبیقی، در سه محور اصل غایت‌مندی، علت غایی و غایت افعال الهی، از دیدگاه قرآن کریم و حکمت متعالیه مورد بررسی قرار داده و ب...

full text

بیداری اسلامی از منظر قرآن کریم

این پژوهش کوشیده است با روش توصیفی و تحلیلی و به مدد قرآن به عنوان نخستین و مهم‌ترین منبع در این حوزه به بررسی و تبیین درباره اهداف بیداری اسلامی بپردازد. نتیجه پژوهش دستیابی به یک هدف غایی، یعنی قرب الهی و با استمداد از آیات وحی الهی برای استحکام دولت اسلامی، ثبات و بقای نظام اسلامی و ایجاد نظام عادلانه اسلامی است که امت مسلمان باید آن‌ها را تحقق بخشد و آثار شرک در تمام این جنبه‌ها را بزداید و...

full text

حرکت کوه‌ها از منظر قرآن کریم و علم زمین‌شناسی

قرآن، به ‌عنوان کتاب هدایت انسان گاهی گذرا به برخی موضوعات علمی نیز اشاره کرده است که در این راستا مفسران به ‌ویژه در قرن اخیر با رویکردی علمی به تفسیر آیات قرآنی پرداخته‌اند. در این مقاله با روش تحلیلی و تطبیقی آرای مفسران و دانشمندان علوم تجربی درباره حرکت «کوه‌ها در قرآن»، تبیین، مقایسه و مورد بررسی قرار گرفته است. محور اصلی نوشتار، آیه 88 سوره نمل است. با مطالعه و بررسی آرای تفسیری در خصوص ...

full text

مفهوم شناسی تطبیقی عزت نفس در قرآن و روانشناسی انسان‌گرا

در بینش قرآن، هدف از آفرینش انسان دست‌یابی به کمال دانسته شده و آن در گرو کسب عزّت نفس است. از مفهوم عزّت نفس به معنای ارزیابی و ارزشیابی مداوم شخص نسبت به ارزشمندیِ خویش و کارایی مفید برای خود و جامعه یاد شده است. روان‌شناسان در تبیین مفهوم عزّت نفس، با توجه به ارزشمندی وجود انسان هرآنچه موجب ارزش و پیشرفت و موفقیت او باشد را به عنوان ابزار و عامل ارتقاء عزت نفس بیان کرده‌اند و در این راستا بیشتر ...

full text

بررسی تطبیقی واژه علقه در قرآن و علم رویان شناسی

با گذر زمان و پیشرفت علم، در معانی بعضی از واژگان قرآن، سیر تحولی دیده‌ می‌شود. از جملهء این واژگان، علقه است که در آیات مربوط به سیر رشد جنین به منزلهء دومین مرحلهء رشد از آن یاد شده است. در این گفتار با بررسی چند تفسیر و کتاب لغت و ترجمه‌های قرآن کریم، با تنوع معنایی بسیاری در این مورد روبه‌رو می‌شویم. با رشد علم جنین‌شناسی فرایند رشد جنین برای دانشمندان آشکارتر شده است. در بعضی از تفاسیر به ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
طب سنتی اسلام و ایران

جلد ۲، شماره ۲، صفحات ۱۴۷-۱۵۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023